پهنه بندی ریسک فرونشست زمین در اثر افت سطح آب زیرزمینی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: دشت اردبیل)

برداشت بی­رویه آب­های زیرزمینی و وجود نشانه­های فرونشست زمین در دشت اردبیل، ضرورت نیاز به پهنه­بندی ریسک فرونشست زمین در این دشت را نشان می­دهند. هدف تحقیق حاضر تهیه نقشه احتمال فرونشست زمین و تعیین مناطق دارای ریسک بوده که برای این منظور از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی[1] استفاده شد. لایه­های اطلاعاتی شامل زمین­شناسی، فاصله از گسل، افت سطح آب زیرزمینی، شیب و ضخامت آبرفت، به عنوان معیارهای مؤثر مورد استفاده قرار گرفتند. با استفاده از نظر کارشناسان مقایسات زوجی معیارها انجام و وزن اختصاص یافته به هر معیار در سیستم اطلاعات جغرافیایی اعمال و میزان ریسک فرونشست زمین برآورد گردید. نتایج نشان داد که 13 درصد منطقه دارای ریسک خیلی بالا، 20 درصد دارای ریسک بالا، 45 درصد دارای ریسک متوسط، 16 درصد دارای ریسک پایین، 6 درصد دارای ریسک خیلی پایین فرونشست زمین می‌باشد. حدود 5/67 درصد مناطق جنوبی در بخش ریسک­های خیلی بالا و بالای فرونشست زمین قرار گرفته که به دلیل استفاده بیش از حد از آب‌های زیرزمینی می‌باشد. برای صحت­سنجی نتایج، از اطلاعات میدانی چاه‌های دارای شکستگی در لوله جداره استفاده شد. نتایج صحت­سنجی نشان داد که حدود 80 درصد انطباق بین نقشه پهنه­بندی خروجی از مدل با داده‌های میدانی وجود دارد.   [1] - Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP)